تصور کنید، روزهایی را که بیدار شدن از خواب شبانه، در صبح برایتان مثل کندن کوه باشد، چرا که دچار روزمرگی شده‌اید. و اینجاست که جای خالی تفریحی که بتواند قدری آدرنالین شما را بالا ببرد تا اشتیاق کارهای تکراری برای ادامه را داشته باشید، خالی است!
بهتر است بدانید، در دنیای تکنولوژی امروزی بازیهای فراوانی وجود دارد که می‌تواند شما را از حالت رکود خارج کند و برای رسیدن به هدف‌های مهم زندگیتان، نقش یک راه‌انداز قوی را ایفا کنند.
اگر در ذهنتان سوال پیش آمده چرا بازیهای ویدئویی! باید بگوییم که با توجه به رشد و پیشرفت تکنولوژی بازیهای کلیشه‌ای و سنتی دیگر جوابگوی نیاز بشر نخواهد بود به دلیل آنکه سرعت قطار صنعت تکنولوژی، با این بازی‌ها هماهنگ نیست و افراد دیگر تمایلی به این بازی‌ها ندارند.
سلامت روان بیشتر با بازیهای کامپیوتری
به نظر شما بازیهای ویدیویی و گیم‌ها، فقط برای وقت‌گذرانی و سرگرمی هستند؟ آیا این اتفاق افتاده است که شما کسی را که اهل این دسته از بازی‌ها باشد را مسخره کنید؟
اینک وقت آن رسیده است که تجدیدنظر کنید!
چراکه بر اساس پژوهش‌هایی که اخیرا توسط پژوهشگران صورت گرفته است، مجموعه‌ای از بازیهای ویدیویی و کامپیوتری راهی نوین و تازه، بی‌دردسر، مقرون به‌صرفه برای درمان بیماری‌های روانی است. باور کنید درمان بیماری‌های روانی با بازیهای کامپیوتری نه یک شایعه‌ای بی‌پشتوانه علمی، بلکه نظریه‌ای علمی و مستند است!
شواهد علمی و تحقیقات نشان داده‌اند که بازیهای ویدیویی، به کاهش بعضی از علائم مهم افسردگی منجر می‌شود.
این تحقیق، نشان داده است بازیهای گذرگاه حیوانات و ماین‌کرفت (Minecraft) باعث ایجاد امیدواری و گشودن افق‌های جدید برای کاهش حس تنهایی و علاقه‌مندی به ایجاد ارتباط اجتماعی می‌شود.
جناب دکتر گلن پلات (Glenn Platt, PhD) که استاد فناوری‌های نوین در دانشگاه میامی اوهایواست، خاطرنشان کرده است که: «بازیهای ویدیویی باعث ارتباط انسان‌ها می‌شود، ارتباطی که جنبه‌ای حیاتی از سلامت روان است. احساس عضویت در یک جامعه‌ی هم‌فکر که مشارکت شما را ارزش‌گذاری می‌کند و هدف شما را می‌‌فهمد.»
از طرف دیگر، مجموعه‌ای دیگر از بازیهای ویدیویی هستند که بر روی تنظیم خلق‌وخو اثرات مثبتی دارند. در یک پژوهش مشخص شد نوجوانانی که بازی ماریو کارت (Mario Kart) را انجام می دادند، مهارت‌های بالاتری برای تنظیم هیجان و احساسات خود نسبت به همسالان دیگر خود داشتند.
علاوه‌بر آنچه که تا الان گفتیم دسته‌ای از بازیهای ویدیویی هستند که اگر دچار غمگینی و اضطراب غیرمنتظره شوید، بتوانند بهانه‌ی حواس‌پرتی شما شوند تا به نشخوارهای فکری خود (همان Over Think مشهور) پایان دهید!
تحقیقات دیگری هم وجود دارد که مشخص شده این بلزی‌ها به درمان علائم اضطراب کمک زیادی می‌کند. درآزمایشی، افراد مضطرب ۴ بار در هفته، در زمانی حداقل نیم ساعت، بازی گیاهان در مقابل زامبی‌ها (Plants vs. Zombies) کردند. نتیجه آزمایش نشان داد، این افراد نسبت به افرادی که داروهای روان پزشکی مصرف می‌کردند، سلامت روانی بیشتری داشتند. بازی‌هایی مثل ماژیک جادویی و مکس (Max and the Magic Marker) در کودکان باعث کاهش اضطراب آن‌ها شده است.
انواع بازیهای کامپیوتری مفید برای سلامت روان و جسم
ابتدا باید بگوییم که هر نوع بازی که شما را از دنیای واقعی دور می‌کند و باعث می‌شود برای لحظاتی از مشکلات فارغ شوید یک سرگرمی مفید برای سلامت روان شما محسوب می‌شود.
اما با این حال، انواعی از بازی‌ها وجود دارند که برای سلامت روان نقش پررنگ‌تری را ایفا می‌کنند، در زیر به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- بازیهای ایفای نقش: در این بازی‌ها شما مجالی پیدا می‌کنید که در قالب هویت‌های مختلف فرو روید و دنیا را از زاویه این شخصیت‌ها ببینید. لحظاتی از خود فاصله گرفتن و ورود به دنیای جدید به واسطه خلق یک هویت جدید؛ لذت‌بخش نیست؟!
- بازی پازل: این بازی به تقویت مهارت‌ها و توسعه فردی شما منجر شود، حل مسئله و حافظه‌ی قوی از اثرات مثبت این بازی‌ها است تا شما بتوانید با اقتدار در تلخکامی‌ها و دشواری‌های زندگی بایستید و به مرد عمل در این عرصه تبدیل شوید.
- بازیهای اسپرت و ورزشی: هر چند شما در این بازی‌ها عملا تحرکی ندارید اما این بازی‌ها مشوق و انگیزه‌بخش خوبی برای شما خواهند بود. به طوری که بعد از اتمام و بستن صفحه مجازی خود ورزش را در دنیای واقعی تجربه می‌کنید، چرا که ذهن دنیای واقعی را می‌آفریند و هرچه بیشتر از این بازی‌ها بهره ببرید تمایل بیشتری برای امتحان آن در فضای واقعی خواهید داشت و به سلامت جسم و روان، همزمان کمک می‌کند.
- بازیهای اجتماعی‌محور: بازی‌هایی هستند که به شما کمک خواهند کرد تا ارتباط موثرتری با دیگران به ویژه اطرافیان و دوستان خود برقرار کنید و احساس خوب تعلق و امنیت‌خاطر را که از ضروریات سلامت روان است، بالا ببرید.
مدت زمان انجام بازیهای کامپیوتری برای بهبود سلامت روان چقدر است؟
اگر بخواهیم این پاسخ را به‌طورعلمی و دقیق بدهیم باید بگوییم هیچ پاسخ قطعی وجود ندارد که به شما بگوید چه میزان از زمان می‌تواند شما را از اثرات مثبت بیشتر سلامت روان بهره‌مند کند.
چراکه انسان‌ها متفاوت هستند؛ بنابراین تعیین زمان به طور دقیق نمی‌تواند پاسخ درستی باشد، هرکسی با توجه به ویژگی‌های روانی و جسمی خود به طور نسبی می‌تواند این زمان را برای خود اختصاصی کند.
اما در یک تحقیق، اندازه بهینه‌ی این زمان را با یک فرض کلی ۳۰ دقیقه در روز، در نظر گرفتند که نتایج مثبت بود.
در یک جمع بندی کلی برای پاسخ بهتر و اختصاصی و ویژه‌تر به این سوال، پیشنهاد می‌کنیم به نشانه‌های بدنتان گوش بدهید، به طور مثال شما بعد از چه مقدار زمانی که بازی کردید، احساس خستگی یا اضطراب می‌کنید؟ خوب طبیعی است که نباید ادامه دهید و دست از ادامه بازی بردارید!
فراموش نکنید، تعادل شرط عقل است بنابراین اینجا هم باید آن را پیاده کنید مثلا وقتی قرار است بازی کامپیوتری را شروع کنید، ابتدا مطمئن شوید که زمان‌های انجام فعالیت‌های مهم دیگر را از جمله ورزش، تعامل با عزیزان، هدف‌های تحصیلی، شغلی را فدای این بازی‌ها نکرده باشید، که در اینصورت اثری عکس روی سلامت روان شما خواهد گذاشت.
حرف آخر
با توجه به آنچه که گفته شد، بازی درمانی راهی آسان و جذاب برای درمان بیماری‌های روانی خواهد بود که البته نباید از اثرات مثبت آن روی جسم، غافل شویم.
باید به این نکته اشاره شود که هر چند این بازی‌ها مفید هستند، اما مانند تیغ دولبه‌اند که تعادل، شرط اول برای بهره‌مندی از آن‌ها است.
دیگر وقت آن رسیده است که از کلیشه‌های اشتباه دست برداریم و بپذیریم باید گام‌هایمان همگام با رشد تکنولوژی باشد؛ بنابراین ضرورت این بازی‌ها را به رسمیت بشناسیم. دست از نسبت گیمر دادن به علاقه‌مندان این بازی‌ها برداریم و بپذیریم حالا دیگر همه‌ی ما گیمر هستیم یا به زودی خواهیم بود و باید به درستی از این امکانات استفاده کنیم.
هرچند چالش‌ها و مخاطرات این بازی‌ها را انکار نمی‌کنیم، اما با مدیریت اوضاع می‌توانیم به سود حداکثری و زیان حداقلی برسیم.